Quyền bình đẳng cơ hội và nghĩa vụ
Khi những con người thời nguyên thủy hợp thành một bộ lạc thì quyền bình đẳng
cơ hội và nghĩa vụ chưa hề có. Ở cái thời đó, quyền hành và nghĩa vụ được người
trong bộ lạc quyết định. Dĩ nhiên, khi sự quyết định do bộ lạc trưởng hay do ai
đó trong bộ lạc nhận lãnh trách nhiệm này có thể không công bằng và có nhiều
thiên vị.
Rồi từ một bộ lạc kết hợp với nhiều bộ lạc khác, cuối cùng một xã hội được
hình thành. Xã hội từ thời nguyên thủy đến thời đại hôm nay được hình thành với
nhiều hình thức. Từ trưởng tộc, mẫu hệ, phong kiến, thực dân, cộng sản, tư bản
theo tiến trình tiến hóa của xã hội Con Người. Khi xã hội càng tiến hóa thì con
người càng thấy những truyền thống xa xưa của thời đại trước đó không hợp lý cần
phải sửa đổi.
Với xã hội hiện giờ, người ta nói nhiều về bình đẳng cơ hội. Bình đẳng cơ hội
phải đi đôi với bình đẳng nghĩa vụ và quyền lợi. Mỗi công dân phải có nghĩa vụ
với xã hội và đồng thời có quyền lợi khi thực hiện nghĩa vụ đó. Không thể nào
đòi hỏi quyền lợi từ xã hội mà không thực hiện nghĩa vụ của chính mình. Ngoại
trừ những người bị tàn tật không thể thực hiện nghĩa vụ với xã hội, tất cả những
cá nhân có đủ khả năng, trí tuệ, sức khỏe phải thực hiện nghĩa vụ của chính
mình với xã hội thì mới hưởng được quyền lợi từ việc thực hiện nghĩa vụ đó.
Nghĩa vụ đối với xã hội thực hiện qua nhiều hình thức chẳng hạn như nghĩa vụ
quân đội, nghĩa vụ đóng thuế, nghĩa vụ tuân hành luật lái xe, luật xã hội v.v….
Bình đẳng cơ hội là bất cứ công việc nào, mọi người đều có quyền xin vào
làm và dựa vào khả năng của mỗi người để công ty tuyển chọn. Sự tuyển chọn phải
dựa vào khả năng chứ không phải dựa vào quen biết, đút lót. Cơ chế VN hiện giờ
là cơ chế độc tài, vô trách nhiệm. Từ hai yếu tố đó, VN hoàn toàn không có bình
đẳng về cơ hội, quyền lợi, nghĩa vụ.
Người dân bắt phải đóng thuế nhưng không được quyền lên tiếng về sự chi xài
tiền thuế cho lợi ích cuộc sống của người dân. Những đãng (cố ý viết sai dấu
cho đúng bản chất) viên không làm tròn nghĩa vụ của mình trong công việc phục vụ
xã hội nhưng vẫn tiếp tục hưởng quyền lợi (tiền bạc và quyền hành) vô tội vạ mà
người dân không có quyền lên tiếng chống đối cái quyền lợi bất cân xứng này.
Người dân không có cơ hội để xin vào việc lãnh đạo quốc gia chỉ bởi vì
không phải là đãng viên. Trong khi đó đãng viên không có khả năng thì lại giao
cho những công tác lãnh đạo để rồi sự thiếu khả năng đó đã đưa đất nước trở
thành con nợ của quốc tế càng ngày càng phình ra. Các ngân hàng khai phá sản;
các công ty quốc doanh, bán quốc doanh khai phá sản để cướp giựt tài sản của những
người bỏ tiền vào công ty. Cùng thời gian đó thì lãnh đạo công ty giàu to với
nhiều tài sản chìm nổi ở khắp nơi trên thế giới trong khi đó thì dân trắng tay.
Quyền ứng cử và bầu
cử
Khi nói đến quyền tự do ứng cử phải hiểu đó là quyền để tham gia vào cơ chế
điều hành quốc gia. Cần phải nhấn mạnh là điều hành chứ không phải là lãnh đạo.
Lãnh đạo quốc gia phải là người dân, những tổ chức xã hội dân sự, những tổ chức
chuyên môn nghiên cứu và đề nghị chính sách, luật lệ trong một cơ chế quốc gia.
Tất cả những người nằm trong bộ máy chính quyền là người được bầu cử hay đề cử
để làm công việc điều hành chứ không phải là lãnh đạo.
Công việc điều hành này cần phải có sự cạnh tranh để tìm người tài giỏi, có
khả năng, có tư cách, có tầm nhìn xa rộng để điều hành bộ máy quốc gia chạy hài
hòa với cuộc sống của xã hội. Điều kiện ứng cử phải là những điều kiện hợp lý
cho chức vụ điều hành của công việc. Không thể có sự tham dự của các đảng phái
trong công việc ứng cử. Sinh hoạt đảng phái cũng là thuộc về sinh hoạt xã hội
dân sự cho nên cá nhân ra ứng cử là mang tính cách cá nhân chứ không phải đại
diện cho đảng phái hay đại diện cho bất cứ nhóm đoàn nào của xã hội.
Tình trạng trì trệ của cơ chế Mỹ trong tinh thần đảng tranh là thí dụ điển
hình để thế hệ tương lai của một Việt Nam tương lai cần học hỏi, tránh đảng
tranh xảy ra như tình trạng của Mỹ cho những vụ tranh cử và bầu cử. Thực tế những
người Việt tị nạn cộng sản vẫn vướng vào đảng tranh để không nhìn rõ sự thật của
vấn đề. Nếu người Việt tương lai không vượt lên tinh thần đảng tranh thì một Việt
Nam tự chủ, nhân chủ dân chủ khó mà xảy ra ở tương lai cho dù chế độ cộng sản
ra đi.
Bộ máy điều hành quốc gia có nhiều cấp độ và mỗi cấp độ đòi hỏi một số khả
năng riêng biệt. Những ai thấy mình đạt được khả năng đòi hỏi thì có thể tham
gia vào chuyện tranh cử. Còn nếu những ai đánh giá lầm khả năng của mình, khi
thắng cử và không điều hành công việc tốt thì sẽ bị một cơ quan khác, hoặc người
dân đánh giá và nếu cần sẽ đuổi người điều hành để tổ chức một cuộc tuyển chọn
khác, không cần phải chờ hết nhiệm kỳ. Nhiệm kỳ chỉ dành cho những người có khả
năng. Còn những người không có khả năng và làm trì trệ bộ máy vận hành của bất
cứ đơn vị nhà nước nào cần phải thay thế ngay chứ không chờ đợi hết nhiệm kỳ.
Quyền tự do bầu cử là quyền của người dân tìm hiểu rõ từng ứng cử viên để bỏ
phiếu cho đúng người, đúng vị trị. Một cơ quan tổ chức bầu cử phải có trách nhiệm
gửi những thông tin về khả năng, kinh nghiệm của mỗi ứng cử viên đến toàn dân
trong địa phương hay cả nước nếu chức vụ thuộc dạng quốc gia. Bất cứ cá nhân
nào trên 18 tuổi, không bị tù tội trong lúc bầu cử đều có quyền bỏ phiếu lựa chọn
những người trong danh sách ứng cử. Mỗi cá nhân trong địa hạt bầu cử có thể chọn
một người khác ngoài danh sách ứng cử và nếu cá nhân ngoài danh sách ứng cử được
nhiều phiếu thì vẫn thắng cử, cho dù không nằm trong danh sách bầu cử. Đây là
cuộc bầu cử do người dân chọn thành ra người dân có thể chọn bất cứ ai, ngay cả
những người không nằm trong danh sách bầu cử. Tuy nhiên nếu cá nhân này thắng cử
thì vẫn phải qua thủ tục xét lại của uỷ ban bầu cử về khả năng, tài năng, nhân
cách, tư cách.
Quyền bầu cử và ứng cử là quyền căn bản của mỗi công dân trong việc chọn
người tài giỏi vào cơ chế điều hành quốc gia. Bất cứ cuộc bầu cử và ứng cử nào
có sự chỉ đạo của một đảng phái chính trị thì cuộc bầu cử và ứng cử đó hoàn
toàn không còn tính dân chủ mà là tính đảng chủ. Cuộc bầu cử và ứng cử theo
tính đảng chủ là một hình thức bầu cử trá hình, phản dân chủ. Việt Nam hiện giờ
hình thức ứng cử và bầu cử theo tính đảng chủ.
Cần phải có một ủy ban bầu cử (hoặc cơ quan lựa chọn người vào bộ máy điều
hành quốc gia) lựa chọn hoặc thanh lọc những người ra tranh cử mà không có khả
năng, tài năng, nhân cách, nhân phẩm. Điều hành công việc của quốc gia là việc ảnh
hưởng đến cuộc sống của nhiều người trong xã hội cho nên cần phải có tiêu chuẩn
cao về khả năng, tài năng; phải đạt tiêu chuẩn nhân cách, nhân phẩm.
Vũ Hoàng Anh Bốn Phương
Tháng 12 năm 2023 (Việt lịch 4902)
Nguồn: https://nganlau.com/2024/05/01/nhan-ban-cuong-thuong-binh-dang-ung-cu-bau-cu/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét